Over en uit

Tsja. Wat moet je met zo'n vrijdag? Take off is om 20.30, en veel nuttigs is er niet meer te doen. Op een bezoekje aan de kerk-in-aanbouw na dan. Het verhaal daarvan vind je op cmacalcutta.org. De oude kerk is voor de vooruitgang gesloopt. Na een paar jaar is er nu een nieuwe plek beschikbaar. En daar wordt groots gebouwd. Met een prachtige visie: in navolging van Jezus bezig zijn met verkondigen, helpen en genezen. Ook daarvan is meer te vinden op hun website.
Wij gingen verder naar een on-Calcuttiaans winkelcentrum. Te groot, te nieuw, te netjes. Ik heb er kleren gekocht. De Roys bieden ons een laatste keer een riante lunch aan. Ik heb gemerkt dat het geld écht op is in huize Roy, en doe onbeleefd: ik ga vooraf naar de kassa om de rekening op voorhand te voldoen. Ik hoop maar dat de verontwaardiging verbloemde opluchting was...
Wat de vliegvelden betreft is Calcutta-Dubai ongeveer alle contrast dat je hebben kunt: miljoenenstad met één landingsbaan en sjofel gebouwtje, of een lege woestijn met een stad die alleen uit pronkpaleizen van hotels bestaat. En een vliegveld waar elke 4 minuten een jumbo landt of stijgt. Een suikertaart van een vliegveld, vol marmer, witte gewaden en boerka's. In een moslimland waar op alcohol gevangenisstraf staat, is gedistilleerd te koop tussen de $10,- en $3299,- per liter...

Donderdag: afscheid seminarie

Onze laatste lesdag. Morgen brengt de vlucht naar huis zoveel rompslomp mee, dat we niet naar Canning kunnen. We sporen elkaar nog een keer aan met de Bijbel, en nemen hartelijk afscheid. Henk en ik hebben een cricketset gekocht voor de studenten. En zij voor ons een corsage, een pen en een chocolaatje. Wat houden ze hier toch van officiële momenten, en wat heb ik daar toch weinig antenne voor... Toch een leeg gevoel, als we weggaan. 

D-day

Woensdag is ook D-day: de Dutchies koken (met medewerking van onze onvermijdelijke duitse Koreaan, uiteraard). Het wordt een sheppardspie met wat improvisatie. Nou hadden we gehoopt dat wij helemaal mochten koken, maar de angst voor voedselinfecties is zo groot, dat Asha en Sangyee ons blijven 'assisteren'. Evengoed een gezellig en lekker maaltje geworden, en Asha heeft zich een aap gelachen over mijn onhandigheid, zoals bij het regelmatig snipperen van uitjes. Leuk om haar weer eens 'los' te zien. Dat lukte drie jaar terug makkelijker.

Trein gemist

We missen op een haar (nog maar eens) de ochtendtrein, en hebben dus een uur quality-time met Sukrith. Die tijd is goed besteed. Sukrith vertelt ons van zijn verlangen om mensen te vinden die écht kunnen helpen bij het plattelandsleven van o.a. de Sundarbans. Verzilte grond, koeien die 2 tot 5 liter melk geven, ziektes als gevolg van slecht water (hygiëne is een probleem, maar ook arseen in het pompwater). Kennis van tropische landbouw, veeteelt en watermanagement is hard nodig, Om maar drie urgente kennisvelden te noemen.Ook hebben we het over de kwaliteiten en zwaktes van de westerse en Indiase kerken. Wat is het in Nederland moeilijk om te voelen welk verschil het evangelie maakt, en wat is dat in India duidelijk!

Taxi!!

In die tuktuk haalde ik met mijn hoofd ruimschoots het plafond. Lastig bij kuilen en bobbels. Die hebben ze hier. Mijn knieën hielde de verschillende lichaamsdelen van mijn medereizigers op hun plaats. Ik zat aan de zijkant, wat fijn is voor ventilatie. Er is immers geen deur. Zodoende kon ik ook een voet en arm buiten houden. Jammer was wel dat het zo vroeg was, en ik zo moe, dat ik nogal actief tegen slaap moest vechten. Ben er geregeld nét net uitgevallen.

Een eerdere tuktuk (weekje terug) had geen twee bankjes tegenover elkaar. Drie wieltjes, een brommerstuur en –motor, twee bankjes van ongeveer 1,20 meter. En we zaten er met 14 personen in... Ik geef toe, dat er daarvan drie kinderen waren, maar toch.

Op de heenweg gisteren ook zoiets: een microbusje (lijkt sterk op de Suzuki-busjes uit de jaren 80), dat maar niet weg wilde. Want met 16 personen vond ie dat het nog niet vol was. Bij 22 ging hij toch rijden. En onderweg kwam het tot maximaal 24. 2 op de bestuurdersstoel, 3 op de bredere zitplaats ernaast. 5 op de tweede zitrij (met de rug tegen de eerst rij aan). 6 op de derde zitrij daartegenover (echt geen enkele knieruimte). Vier op de 2 mini-klapstoeltjes die de bagageruimte vulden, waaronder 1 die hangt over de 'bagegedeur' tot kniehoogte, en 4 op de achterbumper staand. Bagage op het imperiaal. Veel bagage, fors imperiaal. En kuilen. Heel veel kuilen.

Los van Henk (dinsdag)

Ik krijg de keuze: dinsdag voor de klas, of mee op de tweede dag van de mediacl outreach. Een heel moeilijke keuze, waarin van alles meespeelt. Uiteindelijk kies ik voor doceren. 5.26 wakker gemaakt door Sukrith: Kijk, dat is je boot. Mis'm niet. 5.30 overstappen op een soort pont. 6.40 aankomst op een eiland, ontbijten en een tuktuk zoeken. 8.20 aan de andere kant van het eiland. 8.45 in een doodenge boot (geen 10 cm tussen boord en wateroppervlak, stabiliteit van een brede kano). 9.30 aangemeerd in Canning. 2 km lopen naar taxistandplaats. 10.10 riksha naar seminarie. 11.00 begint de les. Bijkomend effect is dat ik de hele middag vrij heb. Eerst 2 uur geslapen, daarna een kinderzadel-voor-voorop-de-fiets-van-papa gekocht (incl. voetensteun nog net geen € 0,90)

Sundarban Islands (maandag)

Nee, de tijger en krokodil hebben we niet gezien. Wel een meterlange, zwemmende leguaan. Toch ook bijna een krokodil. Maar ik wil het vooral over mensen hebben. En over de kracht van God. De Sundarbans zijn 2 jaar geleden getroffen door een grote springvloed. Vrijwel alle (!) woningen zijn daarbij verwoest, en bovendien is alle grond verzilt, zodat er twee of drie jaren met geen of veel te weinig oogst volgen. De armoede is hier ook zonder springvloed groot. En toch niet zó schrijnend als bij sommigen in Calcutta. Op het eerste eiland dat we bezoeken zijn twee artsen en een apotheker aan het werk. Sukrith doet met ons zíjn deel van het werk: huisbezoeken. We komen bij een oud echtpaar, dat hun levensverhaal met stralende ogen doet. Als vrome hindoes hebben ze drie kinderen grootgebracht, en ze krijgen een kleinkind. Trouw offerend en vol van rituelen. Helaas werd moeder alsmaar zieker. Aan offers, toverdokters en enge medicijnen ging hun hele bezit op. Tot en met een hypotheek op hun kleine lapje grond. Bij een groot hindoe'feest' sterven 11 mensen aan vergiftiging. Onder hen de drie kinderen. Berooid blijven ze achter, met de zorg voor het kleinkind. Als echt alle hindoegoden aanbeden, en alle tovenarij uitgeprobeerd is, zegt een hindoegeestelijke: jullie hebben echt alles geprobeerd; alleen goeroe Jezus nog niet. Dus gaan ze naar de dominee. Die ontvangt hen vriendelijk, en zegt beslist: kom maar terug als u alle tekenen van de afgoden hebt afgelegd, dan kan en wil ik voor u bidden. En dat doen ze. Na het gebed keert de vrouw genezen naar huis terug. Na dertig jaar vrij van ziekte, maar vooral na 60 jaar vrij van afgoden. Nu, jaren later, is ook hun woning weggespoeld, en leven ze in een miniem hutje. Rond de 70 jaar, een tiener kleinzoon om voor te zorgen, huis weg en twee jaar lang geen echte opbrengst van je land. En vol vreugde en verwachting van de Heer.   

rustdag...

De zondag brengt vier diensten. De eerste doet Sukrith zonder ons, zodat wij pas tegen 10.00 in actie komen. Henk leid de dienst van 10.30, ik die van 14.30. Net als vorige week is het verbazend te merken hoe naadloos die op elkaar aansluiten... Mij valt op dat de dienst van 14.30 tamelijk nauwkeurig om 15.20 begint. Daar zouden sommige gemeenteleden (waaronder ondergetekende) in NL toch wat ongemakkelijk van gaan zitten. Belangrijker dan de tijd is de inhoud. En wat is het prachtig om te zien hoe deze gemeente de nood van elkaar, de nood van de wereld, hoop voor de toekomst en dankbaarheid voor vandaag in gebed bij God brengt. Al zal ik vast nooit wennen aan een dienst waarin honderd volwassenen met luide stem door elkaar bidden. Met pijn aan hart en oren stellen we vast dat de vaste stemmen van de dochters Roy ontbreken in de Engelse dienst. De welwillende jongemannen die de honneurs waarnemen zijn ehmmm... 'moeilijk te volgen'.
Ook vandaag staat een memorial service op het programma. Nu Henk leuk de slag te pakken heeft, mag hij nog een keer. Op de 7e verdieping van de meest prestigieuze flats van Calcutta (een wijk met hekken, slagbomen, en veel bewakers) treffen we rond de 40 mensen aan. Henk kiest Psalm 90, en laat - naast waarderende woorden voor een ons onbekende voorganger - voorzichtig doorschemeren dat het Gód is Die het werk van onze hand bevestigt.
Toch nog even over eten. Gisteren eindigde de memorial service met uitgedeeld voedsel. Net niet een hele maaltijd misschien, maar toch. Sangyee besloot dat daar nog best een maaltijd overheen kon. Ik heb me vriendelijk geëxcuseerd, want ik had echt voldoende gegeten (je had onze lunch moeten zien...).
Vandaag durf ik me er niet nogmaals aan te onttrekken. Hoewel het doosje na deze memorial toch echt niet voor de poes was. Zucht. Nu ga ik proberen een veel te volle maag in bed te stoppen. Voor zolang het duurt, want morgenochtend 5.00 gaan we naar de Sundarban eilanden, hoorden we zaterdag.
En Henk dacht nog wel dat hij zijn lesstof af zou krijgen :)

Museum, souvenir en memorial service

Zaterdag toeristendag. Hebben we vorige week Newmarket en Mother Theresa 'gedaan', vandaag het national museum en toch maar weer een soort kerkdienst.
Het museum is een bijzonder ding. Gebouwd en ingericht rond 1820 door de Britten, lijkt de tijd er aardig te hebben stil gestaan. Dat betekent onder andere dat vrijwel de hele collectie zwart van kleur is, doordat er een slordige twee eeuwen aan stof en tabaksrook in is getrokken. Dat heeft nogal gevolgen voor bijvoorbeeld een collectie kleurige papegaaien... Twee zaken springen er voor mij toch uit.
1) een onderkaak van een walvis, van zo'n 4 meter. Je ziet er makkelijk aan voorbij, want hij is rond de deurpost van de ingang gemonteerd. Elders in de ruimte staat een skelet van een forse blauwe vinvis. Die moet het doen met een onderkaak van zo'n 1,5 meter. Als de rest van het dier evenveel groter is, levert dat op: 4 / 1,5 tot de derde macht, ofwel een kleine factor 19 zwaarder dan de blauwe vinvis. Misschien was dit skelet niet van de grootste vinvis, maar 19 keer een bescheiden blauwe vinvis is toch wel fors. Laat ik het zo zeggen: deze vis zou bij Jona gerust ook een bestelwagentje hebben ingeslikt.
2) ook de attributen bij een opgezette krokodil maken indruk. Het gaat om ruim 7 kg sieraden van vrouwen. Te zien aan het aantal oorbellen moet de krokodil toch al snel zo'n 15 vrouwen hebben gegeten... Toch is nog het opvallendst de aard van de sieraden. 80% is in de stijl van de Bengaalse cultuur. Precies wat je verwacht van een krokodil die netjes in de Sundarbans woont. Maar de andere 20% is van een Afrikaanse stam aan de oever van de oceaan. Wat jammer dat GPS sensoren niet bij de traditionele sieraden horen...
De memorial service werd niet belegd voor de krokodil of zijn voedsel, maar ter gedachtenis aan een kerkstichter, die familie is van de Roys. Voor mij als gereformeerde westerling is het toch een flinke cultuurschok om te merken dat er voor verschillende overledenen, in verschillende denominaties, tot tientallen jaren na hun overlijden kerkdiensten worden belegd. En natuurlijk is aan ons (ditmaal Henk) de eer om bij die gelegenheid Gods woord te laten horen. Ruim 60 mensen zijn bijeen, minstens 4 voeren het woord, en Henk houdt hen voorzichtig voor dat we toch vooral naar de Heer moeten kijken, ook wanneer Hij door mensen werkt waarvoor we dankbaar mogen zijn.

Ziekenhuis in aanbouw: betonskelet klaar

Het ziekenhuis in Canning in aanbouw

donderdag

Ik veroorzaak helaas wat onrust, doordat ik mijn treinabonnement verloren heb. Vanmiddag gaan we met een student op pad om via een brief een verzoek in te dienen om een nieuwe adruk van het abonnement. Het heeft nogal wat voeten in de aarde. We moeten op tenminste drie stations officials spreken, en op hun welwillende medewerking hopen. Vanmiddag gaat Sukrith Henk niet vertalen, want hij heeft thuis alweer een dochter om uit te zwaaien: Jemimah gaat naar de USA om haar middelbare school daar af te maken.

Inmiddels is het hier bedtijd, en kijk ik terug op een mooi dagje Indiase bureaucratie. Tussenstand: 5 officials op drie stations geven me geen kopie van het abonnement. Als dat de regels zijn, prima (mijn fout, om dat abonnement te verliezen), maar de eerste zei dat het op deze manier wel mag, en de CMA is er niet gretig op om teveel te betalen. Om de cijfers even in perspectief te zetten: het abonnement kost 145 roepie. Wij betalen daarvoor €2,40. Voor een stadse Indiër zou het zomaar een dagloon kunnen zijn.

's Avonds heeft vooral Henk zich nuttig gemaakt door electronica te repareren. Vanavond is het niet succesvol geweest, maar vorige week is een rijstkoker aan de vergetelheid ontrukt.

Woensdag

Ik zet de studenten aan het werk om een preek te schrijven, en Sukrith maakt daarvan dankbaar gebruik om ons het ziekenhuis in aanbouw te laten zien. Eén van de vele projecten van de CMA, bedoeld om de mensen in de Sundarban-eilanden toegang tot gezondheidszorg te geven. De overheid had de CMA in overweging gegeven een ziekenhuis te bouwen, omdat ze onder de indruk is gekomen van o.a. de ruim 500 staaroperaties die in de laatste 5 jaar in de Sundarbans zijn uitgevoerd. De eerste $ 100.000 komt uit Korea, NL heeft via een actie van mijn broer Willem Smouter en van Egbert Schuurman ook een flinke bijdrage geleverd, en inmiddels staat het hele skelet, en is er genoeg geld om muren en afwerking te bekostigen. Een lift, interieur, bedden, instrumenten, artsen en verpleegsters zijn nog niet toegezegd. Prachtig werk, maar wel érg groot om op te pakken voor zo'n kleine gemeenschap. De hoop is om in het voorjaar te kunnen openen. Wat een geloof is er nodig, om dit ter hand te nemen!

Over klimaat en natuur

Het is de tijd van natte moeson, maar er valt niet genoeg. Zo weinig zelfs, dat de overheid de provincie tot droogte-gebied verklaart, en landbouwers een tegemoetkoming in gederfd inkomen krijgen toegezegd. Een mede-reiziger in de trein vertelt dat we dezer dagen de 42 C hebben gehaald. Mijn lichaam merkt overigens weinig van de droogte. Ik heb een lapje bij me om het altijd lopende zweet van mijn gezicht te vegen. Het prikt zo, in je ogen. In Canning hebben we vleermuizen gevonden, zie ik bananen-bloemen, mieren ter grootte van bromvliegen, en trossen bijen die zich zomaar aan een stuk beton hechten. Henk oefent erop om vleermuis te worden, zoals je op de foto kunt zien.

Maandag

We beginnen vandaag laat: om te beginnen is het maandag, maar bovendien missen we een trein. Hoewel, missen... We hadden er nog op kunnen springen, zoals we anderen hebben zien doen: de deuren blijven immers altijd openstaan. Als om dat late begin goed te maken, is er vandaag na de schooldag een voetbalwedstrijd. Zo viert de kerk independance day. Voor een foto van het veld kan ik wel verwijzen naar NASA's archief over het maanoppervlakte. Alleen zijn er op dit veld wel 5 sporen van water. In fantastische rivierklei geeft dat water een indrukwekkende zuigkracht op blote voet of schoen. Of eerst op schoen, en bij een volgende stap op blote voet, natuurlijk. De doelen zijn zó klein, dat er in totaal over 3 wedstrijden slechts 1 doelpunt in speeltijd valt. Verder is het penalty's nemen. En dat zonder doelman. En dan nog gaat slechts 1 op de 5 erin. Schiet maar eens op 11 meter in een gat van minder dan een vierkante meter, als de grond raken betekent dat de bal wegkaatst... De teams: studenten, docenten, de Ideal Mission School (basisschool die bij het complex hoort), en een team van de kerk in Calcutta. Op de studenten na wint iedereen een wedstrijd, en mag een (bejaarde) bokaal in ontvangst nemen.

Na het voetbal eten we, en dan gaan we film kijken, tot mijn verrassing. Dat blijkt nogal ambtieus, want de Abraham-film doet het tot de stroom uitvalt. Einde voorstelling. En dat is misschien maar goed ook, want veel aanknopingspunten bij het verslag dat de Bijbel geeft van Abrahams leven hebben we niet kunnen ontdekken. Wel overbodig geweld en neerbuigendheid naar vrouwen. Leek ons niet zo geschikt voor de kijkende basisschool.

De terugreis is ditmaal per bus, en een lange marteling van kuilen, dommelen tot je je hoofd stoot (we vertrekken tegen 22.00), toeteren en bijna-ongelukken. Pffff, naar bed.

Zondag

De Roys zijn al vroeg vertrokken voor de eerste dienst, waarvan wij het bestaan niet eens kenden. Afspraak is dat ik de dienst van 10.30 leid, en Henk die van 14.30. Later zal ik nog een dient leiden in DumDum, een district van de stad met een bloeiende gemeente. Maar niemand komt ons halen. – no hurry, no hurry, lots of curry – Tegen 11.45 zijn we dan toch in de dienst van 10.30. De trage aanloop maken ze goed door stevig door te gaan. Tot 13.15. Een indrukwekkend moment is altijd weer, als alle gemeenteleden hardop door elkaar bidden. Dat is één van de vormen van gebed die in elke dienst word toegepast. De lunch bevat een verrassing en compliment voor ons: voor het eerst mogen we mee-eten met wat de pot schaft. We mogen zelfs in de rij staan voor ons eten! Het is dan ook extra luxe voedsel, met vlees, omdat het Independance Day is. Henk leidt de engelse dienst, die niet vertaald hoeft te worden, en al tegen 16.15 is afgelopen.

Voor de derde dienst hoeven we pas om 20.00 in DumDum te zijn, dus lijkt het of we alle tijd hebben. Maar dat is niet het geval. De bus zet zo her en der in Calcutta mensen af, zodat we de tijd ruim vullen, en gelukkig toch te laat in de dienst komen. Daniël, die tot zijn schrik ook nog naar de derde dienst wordt meegesleept, hoopt binnenkort naar New Delhi door te reizen. Na een dik uurtje bussen vraagt hij zich af of ze hem misschien ook aan het afleveren zijn. We troosten hem, dat hij misschien de vierde dienst van 0.15 uur mag leiden. Dat we te laat komen, komt ook omdat we een man langs de weg zagen liggen, kennelijk door ziekte. We hebben hem verzorgd. Hij bleek een epileptische aanval te hebben, en kwam langzaam terug in de werkelijkheid. De dienst werd onderbroken door een stroomuitval. Dat maak je eigenlijk elke dag weleens mee, maar is in het stikdonker voor een voorganger best uitdagend. Henk heeft er een leuke foto van die jullie nog tegoed houden. Om 21.30, als de dienst afgelopen is, blijkt er ook hierbij nog een flinke maaltijd klaar te staan. Kort voor middernacht liggen we weer in bed.

Zaterdag

Een vrije dag, die begint met een stevig stukje uitslapen. Met Sukrith gaan we souvenirs kopen in Newmarket, en daarna naar het mother Theresa house. Wat maakt haar werk toch een diepe indruk! Ja, vanwege haar vroomheid, toeweiding en eenvoud. Vanwege haar volledige overname van de Indische cultuur. Maar toch vooral omdat ze de peilloze ellende van Calcutta heeft gezien, en niet wegkeek. Jij en ik kunnen er kijken als toeristen. De armoede en uitzichtloosheid op ons in laten werken. Misschien een gift geven, of een bedelaar voedsel. Maar moeder Theresa kwam hier om nooit meer terug te keren. Ze leefde met de allerarmsten, maar ook als de allerarmsten. Haar enige bezittingen waren haar dagelijkse sari, sandalen, mok, bord, schrift en pen. En een planken brits, stoel, tafel en kastje. Maar in dat kastje alleen gegevens over de zieken. Haar 'welvaart' bestond uit de groei van haar bediening, waarin velen zijn gaan delen. Vol indrukken komen we weer terug.

Vandaag gaan we niet naar een gebedsbijeenkomst. Maar wel naar een bijbelstudie. Bij een gezin, waarvan de man onlangs een hartoperatie heeft gekregen. Hij was hindoe, maar kwam al met enige regelmaat in de kerk, via zijn vrouw. Niemand heeft hier een ziektekostenverzekering, dus opereren leek er niet in te zitten. Het was er toch bijna van gekomen, maar hij vluchtte het ziekenhuis uit: voor hij geopereerd werd, wilde hij eerst gedoopt zijn, en zijn geloof in Christus belijden. En dat is gebeurd.

Henk heeft deze keer de honneurs waargenomen. En de bijbelstudie blijkt samen te gaan met net zo'n maaltijd als een gebedsbijeenkomst, al was de woning zowel als de maaltijd eenvoudiger van opzet. Op de terugweg proberen Henk, Daniël en ik uit te vissen wat het verschil is tussen een diner, een gebessamenkomst en een bijbelstudie. We houden het er maar op, dat het is als met koekjes: met dezelfde ingrediënten kan je (door verhoudingen of bereiding te veranderen) toch verschillende koekjes bakken.

vrijdag

De studenten hebben er duidelijk zin in. De vraag van gisteren is te lezen in hun ogen. Nu nog kijken of ze antwoorden willen geven, op deze onthutsende vraag uit Taliban aan de Rijn. Zoals verwacht is dat een kwestie van geduld en van trekken. Maar zijn er talloze opvattingen. Eén ernstige, oudere dominee stemt in. Hij wil de wapens wel gaan halen. Een tweede zegt dat we eerst 51% van de Indiërs achter ons voornemen moeten krijgen. Ik vraag hem waar in de Bijbel democratie als norm wordt geleerd. Dat blijkt hij zo gauw niet te weten. Een derde zegt dat Jezus genas, niet vocht. Waarop een vierde repliceert dat de handelaars in de tempel dat anders zien. Er wordt op gewezen dat God in de woestijn ook geweld nodig had om zijn regime vorm te geven. Maar een echte reden blijft uit. Ik geef als antwoord twee dingen: Ten eerste, dat het OT voorzegt wat in het NT vervuld wordt: dat God niet meer in tempels of tabernakels woont, maar in onze harten. 'Weet u niet, dat u een tempel van de Heilige Geest bent?' Ten tweede, dat Jezus in zijn antwoord aan Johannes de Doper laat zien (door een profetie alleen voor de eerste helft te citeren), dat die tweede helft nog uitstaat.

Voor de maaltijd zijn we de gast van Daniël, met wie we naar een restaurant worden meegnomen. De Roy familie is er ook. Een spannende dag voor hen, want Esther gaat vannacht naar Korea voor een jaar studie. Voordeel aan restaurant is, dat het niet onbeleefd is om beperkter porties te eten. Vooral Daniël profiteert daar dankbaar van.

Tegen 22:30 worden we uit onze kamer gehaald voor een familie-plechtigheid rond het vertrek van Esther. Haar wordt verteld dat ze maar boft met zoveel beschikbare dominees, en wij maken daaruit op dat we elk een tekst, toepassing en gebed mogen aandragen. Esther heeft twee pagina's aantekeningen als de bijeenkomst voorbij is.

Donderdag

Op 'school' gaat het lekker vandaag. De studenten vinden in Henk en mijn bijdragen een voor hen vreemde manier van bijbelstudie, waar ze duidelijk plezier in beginnen te krijgen. Ik laat zien dat Gods duidelijke voorkeur (1Sam 8 bijvoorbeeld) is geweest om zónder koningshuis Israël te regeren. En dat Hij, meer nog dan onder Abraham of Mozes, rechtstreeks als koning over zijn mensen wil regeren. Als uitsmijter leg ik een bommetje als vraag neer: als dat Gods voorkeur heeft, moeten we dan niet naar het model van Israël rond de tabernakel, de wapens opnemen om een theocratie rond een heiligdom te institueren? Ik geef ze de keus: of met dat voorstel instemmen, of motiveren waarom we het niet zouden moeten doen. We hebben gelukkig geen tijd om die vraag uit te kauwen, en stellen een antwoord uit tot morgen. Met die vraag zijn ze wel even bezig ;-)

Terug uit Canning horen we dat we vandaag te gast zijn bij gemeenteleden voor een gebedsbijeenkomst. Een weduwe, zoon en schoondochter. Ze hebben een prachtige woning in hartje Calcutta: twee boven elkaar gelegen appartementen. Behalve de famlie treffen we er nog een stuk of vier mensen, meest dames. Ik krijg het voorrecht een bijbelgedeelte te mogen lezen, en daarbij een overdenking te geven. Mijn keuze valt op een passage uit 1 Johannes, en de voornaamste toepassing dat onze liefde, juist ook binnen familiebanden, die van Jezus mag weerspiegelen. Dan wordt naar voorbedepunten gevraagd. Het is vooral de moeder die het woord doet. Ze vraagt gebed voor haar zoon en schoondochter (waar ze bijzitten...). Of ze op de wegen van de Heer mogen blijven, en vooral ook of ze een kind mogen ontvangen, aangezien ze nu vijf jaar getrouwd zijn, maar nog kinderloos. Zoonlief lijkt het meer leidzaam te ondergaan, dan dat hij er enthousiast over is. En dat is dan weer net iets meer dan ik van de houding van de schoondochter kan maken. Ik kijg een onbestemd gevoel dat de toepassing wel eens meer relevantie kan hebben dan ik voorzag.

Wat ik niet zag aankomen, is dat een gebedsbijeenkomst een maaltijd insluit, groot genoeg om de hele drie weken energie te hebben. Tot ons grote vermaak wordt Daniëls bord, zeer tegen zijn kennelijke wens in, keer op keer bijgevuld. Heerlijke rijst, overigens, mild gekruid. Ze houden immers rekening met ons westelingen.

Zoon en schoondochter zien we niet bij de tafel. De andere gasten wel. Ik suggereer vragend aan de moeder, dat het leven van een weduwe in India vast niet eenvoudig is. Haar antwoord is griezelig openhartig: 1) dat klopt, het is bijna onmogelijk, dus ben ik aangewezen op mijn zoon. 2) dat botert niet. 3) ik ben dan ook een blok aan hun been.

In deze indirecte samenleving is dit een antwoord dat door merg en been snijdt. Ook achter deze welvarende voorgevel gaat diepe gebrokenheid schuil.

woensdag

Vandaag is de temperatuur iets redelijker; rond 33 graden. Ter compensatie is er een dropje regen achter op de ochtend, zodat het nóg vochtiger voelt in de lucht. De reis verloopt soepel (al is het nog altijd een slopende onderneming), en de studenten zijn er vandaag helemaal klaar voor. Als ik ze uitdaag om tekstgedeelten uit te leggen, krijg ik alleen geestelijke antwoorden. Soms zelfs stevig vergeestelijkte antwoorden. Ik laat hen zien hoe juist de geestelijke betekenis van een tekst beter in beeld komt, als je de letterlijke betekenis, en de situatie waarin de tekst geschreven is, volledig serieus neemt. Ik druk ze op het hart bij de uitleg eerst op zoek te gaan naar 'de eerste indruk op de eerste hoorders'. Dat dit nog niet zo eenvoudig is, merken we ook.

Maandag én dinsdag hadden we de trein terug gemist. Dus mik ik vandaag maar op 15:15, zodat Sukrith wat meer ruimte heeft om nog even door te zetten. Jammer is wel dat ik dan niet zo veel tijd over heb. De studenten krijgen immers alleen de lessen van Henk en mij, deze weken. Dan is een lesmiddag van 1:15 uur niet overbemeten.

De rit van de CMA naar Canning doen we met een min of meer vaste fiets-van-rijder. Die tot onze verbazing op ons wacht met een overdekte motorversie van zo'n voertuig. Het is niet zo maar een chauffeur: we hebben al gemerkt dat hij als geen ander de kuilen en andere obstakels kan vermijden. En met een vooruitziende blik (er komt immers regen) heeft hij zich deze overdekte en snellere 'van' aangemeten. Je zou het ding moeten horen! Een 2-cilinder tweetakt motor, denk ik, en vrijwel zonder knalpot. Zet de hele buurt in blauwe walm bij de start, en draait weinig toeren, maar wát een dreunen zeg!

In Calcutta worden we alleen gelaten, met friet uit de magnetron. Tip: niet doen. Wel hebben we gezelschap van ene Daniël, een in Duitsland geboren zoon van Koreaans zendingsechtpaar. Leuke vent, geanimeerd gesprek. Om 21.00 gaan we alsnog aan een stevig diner beginnen. Tsjongejonge, die Roys weten hoe ze je moeten voeden! Overigens is de kokkin een verlegen Indiase, die Henk vd Velde en ik ons nog wel herinneren van onze vorige reis. Asja heet ze, en ze is een stil en zorgzaam wonder.

dinsdag: lang en warm

Nu begint het doceren toch op gang te komen. Dat wil zeggen: om 8.35 verlaten we het huis, om 9:10 zitten we in de trein, om 10:05 zitten we op de motor-'van' in Canning, om 10.30 zijn we op de school, en om 11:00 begint Henk met zijn les. Hij heeft de tijd tot 13:00. We hoorden dat deze dagen de heetste augustusdagen in meer dan tien jaar zijn. Dat merk ik, als ik om 14:00 het stokje overneem, want de studenten zijn niet bepaald scherp vandaag. Thema van de lessen is 'de komst van Gods koninkrijk', en vandaag gaan we in op Romeinen 1:1-7. Na een inleiding gaan de studenten in groepjes uiteen om een preekvoorstel te maken over dit gedeelte. Ik spreek met ze af dat ze om 15:20 weer terug zijn. Dat is handig, want Sukrith heeft uitgelegd dat als je om 15:30 vertrekt, je de trein van 16:00 kan halen. Echter... Sukrith roept de studenten pas bij elkaar om 15:28, en als ik voorstel om dan maar de les te beëindigen neemt hij het stokje over, zodat we om 15:40 klaar zijn, en ons flink mogen haasten om de trein ruim te missen. Nu zat het niet erg mee met het vinden van vervoer naar het station, maar het voelt toch een beetje raar. De goede kant ervan is dat we tijd hebben om op het perron rond te kijken naar wat er allemaal aan informele economie te vinden is. Vers fruit (papaja's vooral; oogst is net binnen), lectuur, een telefoon die je kunt huren, flesjes 'yor' (dat is hoe ze het noemen: zelf hervulde flesjes met een variant op citroenlimonade, die met een geweldige plop openen. Kost omgerekend 1,7 eurocent, en is een gegarandeerde manier om een westerse maag buiten spel te krijgen, hoor ik), maar bijvoorbeeld ook een tandarts: man met bescheiden aktentas, die opengeklapt een collectie tangetjes, lijm en brokjes tandprothese blijkt te bevatten. Hier is wel enige moed voor nodig!

Terug in Calcutta worden we uitgenodigd door een oom en tante van Sukrith, die sinds vorig jaar het pand hiernaast bewonen. We krijgen de absolute top van de Bengaalse keuken te proeven, en weten niet wat we meemaken. Wat is dít lekker, en onbegrijpelijk exotisch! Als vanzelfsprekend geldt dat bij dit soort gelegenheden Henk of ik een kort geestelijk woord spreken. Het was Henks beurt vandaag. Best bijzonder, om zo bij vreemde mensen van God te spreken. Mij werd gevraagd in gebed voor te gaan.

doceren op zijn Indiaas

Vroeg beginnen we op maandag niet, want sommige studenten kunnen op maandag niet vroeg aanwezig zijn.

Maar - eerst de tocht van Calcutta naar Canning. Eerst de SUV van de zaak, dan een station (moet ik nog eens een fotootje van maken...), een kaartje kopen, en dan allemaal in een volgepakte trein. Niet NL volgepakt, maar India volgepakt. Met mensen die met één been, en één arm in de altijd open deur hangen. Niet alleen de deuren zijn open, ook de ramen bestaan vooral uit vier tralies. En dan de geuren, kleuren en geluiden! In de trein hang ik aan een stang, en als sardientjes in een blikje schuiven we naar Canning. Een ritje van een uur. Canning is de grootste aanslag op je zintuigen. Altijd zo druk als de trein. Snikheet. En het bestaat vrijwel helemaal uit 'kraampjes' van de omvang van een kleedjesmarkt. Maar dan met alles wat het leven biedt. Tandarts of kippenslachten. Vers fruit of CD's. Onbegrijpelijke frituur en onderbroeken. Fietsenmakers of telefoonwinkel. Daaronder natuurlijk veel ambachten, zoals kleermaken, houtbewerken, potten en pannen maken.

En dat alles maken we mee vanaf de achterkant van een 'van', want zo noemt Surkith ze. Het is een halve fiets, met als achterkant een flinke as met daarop een pallet. (Ja, jullie houden een fotootje tegoed). Je zit gewoon op het pallet. Als passagier, of als vracht. Dit ritje is 'maar' 25 minuten hotsen en botsen, en heel veel toeteren. Vooral veel toeteren. De kuilen in de weg zijn erger dan anders, omdat er regen nodig is om het boeltje heel te houden.

Een beschrijving van een schooldag houden jullie nog tegoed. Voor nu wil ik even kwijt: bedankt voor de bloemen.

CLPC

Een afkorting om je tong op te breken, maar wel de kerkelijke gemeente waar we te gast zijn: Calcutta Love Presbyterian Church.

Maar daar komen we pas als we het hotel achterlaten. Wat een heerlijke nachtrust genoten we hier! Het ontbijt is gelukkig aardig aan de Indiase kant. Met een restje engels koloniale invloed. Mangosap, groene, geurige banaantjes, toast, onduidelijke warme hapjes in zoet en hartig. Lekker allemaal! Zondagmorgen om tien uur zouden we worden opgehaald om naar de dienst te gaan. Maar - kom op zeg, het is India - dat ophalen wordt 10:35. De auto is een forse SUV van de kerk, en kan tot 10 personen vervoeren. Maar goed ook, want het ontvangstcommitee is flink. Of de koffers, of de inzittende mogen inschikken. Ik bof. Wegens langste benen krijg ik de passagiersstoel.

Henk mag de eerste dienst leiden, de Bengaalse. Lastig om van die dienst een impressie te geven. Henk en ik krijgen ereplaatsen op het podium, en worden onthaald op een prachtige bloemenslinger. Het zingen was onzuiver, maar vol enthousiasme. Van de gebeden konden we weinig verstaan, maar rond de dienst horen we van velerlei heerlijke verhoring, vooral waar het gebed rond de vele kerkelijke projecten betreft. Henk wordt zin voor zin door Sukrith vertaald. Aan het eind van de dienst worden twee forse papaja's bij opbod verkocht. Het inbrengen van eerstelingen van de oogst is een manier voor de armen in de gemeente om te geven. Vervolgens wordt er in de dienst een mooie prijs voor gegeven, wat meebrengt dat ze zien dat hun inbreng iets substantiëels opbrengt. Mooi!

Al met al een hartverwarmende dienst, vol van vuur, liefde en geloof. Niet alleen onze harten worden verwarmd, want ik heb een gezwollen rood en nat hoofd van de klamme hitte. Het weer is stevig van slag in Calcutta. Het zou al een maand moeten regenen (moesson), maar er is nog bijna niks gevallen. Terwijl buurlanden China en vooral Pakistan getroffen worden door geweldige watersnood, is deze rivierdelta droger dan anders... Niet alleen was het vandaag 38 graden, maar de lucht is ook nog verzadigd van water. De temperatuur waarbij het water condenseert ligt op 29 graden!

De middagdienst is een engelse dienst, die ik mag leiden. Opvallend verschil is dat hier de zangleidster een dochter van Sukrith is, die erg goed kan zingen. En er met de gemeente de ruimte voor neemt ook.

Na de diensten gaan we naar de Roys, waar ons een riante Koreaanse maaltijd wacht (Sangyee, mevrouw Roy, is Koreaanse. Een van drie Koreaanse zussen, getrouwd met drie Indiase broers!). Op ons menu wordt meer dan zorgvuldig gelet, de dag door, want de eerste handvol westerlingen die bij de kerk te gast was heeft zijn tijd hier vooral met buikloop doorgebracht. De hygiëne en gastvrijheid heeft een ongelooflijk niveau bereikt. Rustig de tijd om met Sukrith te praten, en hem te horen getuigen van de bijzondere weg die de Heer met zijn gemeente in Calcutta gaat.

Henk en ik maken het nog - te - laat bij een gedeelde stille tijd.

Zaterdag in Calcutta

Rond 10.30 staan we op het vliegveld van Calcutta. We hebben ongeveer 1 uur geslapen, en hebben een tijdsverschil van 3,5 uur. We zijn dan ook blij dat Henk een hotel heeft geregeld, plus een ophaalservice. Het hotel is - ongelooflijk voor wie ooit in Calcutta was - werkelijk piekfijn. 

We hadden deze extra dag ingepland om wat tijd voor onszelf te hebben, en zeker ook om wat te shoppen en lokaal eten te proeven. Daar komt anders waarschijnlijk niet veel meer van. Toch zijn we maar eens begonnen met lekker op bed liggen in onze gekoelde kamer. Want een nachtje missen én een 40 minuten in een taxi door Calcutta laat niet na indruk op je te maken. Wat een overweldigende indrukken van geuren, geluiden, kleuren, en totaal ongeregeld verkeer: Niet toeteren bij het wisselen van rijbaan is strafbaar. Aangezien niemand weet of een weg in rijbanen is ingedeeld is de oplossing om gewoon altijd te toeteren. In deze miljoenenstad vergeet je het geluid van vuvuzela's gauw! 

Rond 14.00 gaan we er op uit. Bedoeling is om naar het stadshart te lopen, en daar wat boodschappen te doen. Het is er niet van gekomen. We vonden onze weg niet zo soepel als we gedacht hadden, en te voet maakt het allemaal nog weer meer indruk op ons dan vanuit de taxi. In dit tempo zie je ook veel meer van de armoede en de contrasten. Kinderen in de kleuterleeftijd sorteren geklopte steen uit op grootte, om te gebruiken bij wegreparaties. En op die weg drukt een dikke auto van duitse makelij een koelie opzij, die een puik geklede dame met handen vol tasjes met nieuwe aankopen voorttrekt. Midden op het trottoir slaapt een vervuild kind, met een baby tegen zich aan. Een zusje? We komen terug bij het hotel.

Tegen 17.00 gaan we erop uit om te eten. Het blijkt nog niet eenvoudig om aan een goede maaltijd te komen. En met goed bedoelen we dan: zo bereid dat westerlingen met hun zwakke ongetrainde magen ervan kunnen eten zonder meteen hun spijsvertering van slag te brengen. Het lukt wel, en we eten een gloeiend hete Indische rijstmaaltijd, waarvan we de rauwe groenten niet durfden op te eten. O ja: in een stuk kip zat iets dat volledig bros was. Welk lichaamsdeel van het beest was dat? Onder de inzenders van het juiste antwoord wordt een maagtablet verloot.

De reis

We vliegen met Emirate Airlines, en dat betekent een overstap in Dubai. Wel een stad waar je een beetje benieuwd naar bent! De vlucht is prima, en volgens schema zijn we zo tegen middernacht in Dubai. Of eigenlijk: boven Dubai. Want zelfs om 0.00 u is het zo druk op Dubai airport dat het vliegtuig een dik half uur rondjes moet blijven draaien boven de luchthaven. Als we dan beneden zijn, mogen we ook nog een halfuurtje taxiën. En wat zou dat? Weinig. Behalve dan dat er maar weinig tijd zit tussen deze vlucht en die naar Calcutta. 

Nog terwijl we uit de slurf komen staan er zenuwachtige mensen van Emirate Airlines en van de luchthaven te roepen om passagiers met bestemming Calcutta. We worden letterlijk hollend via achterdeurtjes naar de gate voor die tweede vlucht geleid. Opgejaagde Indiërs zijn vermakelijk om te zien. India staat immers voor 'no hurry, no hurry, lots of curry'. Van haast worden ze vooral schichtig, maar nog lang niet vlot. Misschien is aankomen rond 1.00, en wegvliegen om 2.00 niet de beste manier om Dubai te bezichtigen...

Tweede India-reis

Gisteren ben ik met Henk Reitsema vertrokken op een reis naar Calcutta, India. We hopen drie weken te doceren aan het theologisch seminarie in Canning, op een uur reizen vanaf Calcutta. (www.cmacalcutta.org).

En ik heb vandaag internet, dus kan ik een paar berichtjes daarover posten.