De inleiding biedt praktische leestips. Goede vragen om jezelf bij de tekst te stellen, tips over notities maken bij het lezen. Prachtig!
Helaas gaat de inleiding zonder aankondiging over in de bespreking van lastige vragen over het bijbelboek zelf. Over de indeling van het boek Job en over de historiciteit. Grote thema's, waar veel over geschreven is. Te groot om er in een inleiding recht aan te doen. Laat ze hier liever weg. Het past beter bij de opzet van het boekje om er zo nodig iets van te zeggen als de tekst daartoe aanleiding geeft.
De opzet van het boekje is verder vertrouwd en sterk. De hoofdtekst is een leesverslag van het te behandelen gedeelte. Het is vooral een hervertelling, maar bevat ook veel schriftverwijzingen en wat beschouwende tekst. De manier waarop de schriftverwijzingen worden ingebracht, en de kwaliteit ervan, maken dat Job achtergrond krijgt en voor de lezer gaat leven.
Tussen de hoofdtekst staat geregeld een gedeelte cursief en in kleinere letter. In veel boekjes betekent dat 'voor de doorbijters, maar kan gemist worden'. Maar daarvoor zijn ze hier te belangrijk. Van het wereldbeeld in de bijbeltijd (p. 72) tot het kernthema van Job (p. 23) komt veel aan de orde, dat een lezer niet wil missen.
In de besprekinsvragen na elk hoofdstuk wordt je als kring met hoofd en hart aan het werk gezet.
Als ds. H. Bondt buiten zijn genre van hulp bij bijbelstudie komt, gaat het mis. Zo wil hij op p. 22-23 God verdedigen tegenover Job. Pas toch op! Precies dat is de drie vrienden duur komen te staan! Op p. 32-33 viert hij de vrijgemaakte pyrrhusoverwinning op Telder. Dat Telder Jobs spreken over de dood als ´waardevol onderwijs´ typeert, is voor Bondt onverteerbaar. Ook een pastoraal bedoelde passage over de doodswens, op p. 33-35, zal niet bij iedereen goed vallen. In zulke passages leer ik niet het bijbelboek kennen, maar een predikant die in tegenstellingen van 50 jaar geleden is blijven hangen, en de gereformeerde leer tegen alles verdedigt. Ook tegen Job. Ds. H. Bondt heeft meer sympathie voor de drie vrienden en hun theologie dan voor Job. Bondt is als een tweede Elihu, en heeft voor Elihu dan ook uitsluitend lovend woorden: Ook ds. Bondt probeert Job en de drie vrienden uit te laten spreken, maar daarna spreekt hij zijn afkeuring van Job uit, en verdedigt God stevig. Pijnlijk, want de pointe van het bijbelboek is dat God liever voor Zichzelf spreekt, dan Zich te laten souffleren door theologie. Juist degelijke. In Job 42:7 zegt God via Elifaz tegen de drie vrienden: 'Mijn toorn is ontbrand tegen u en tegen uw beide vrienden, want gij hebt niet recht van Mij gesproken zoals mijn knecht Job.' Zelfs hier pleit ds. H. Bondt voor de vrienden. 'De mannen hebben wel degelijk ware woorden gesproken'. 'Wat de mannen over God te zeggen hebben, was op zichzelf niet onjuist.' Het zou slechts gaan om de weinig pastorale toon, of om de context waarin die waarheden klonken. Ds. H. Bondt kant het zo goed vinden met de drie vrienden, dat hij op zijn minst de verdenking op zich laadt zelf geen recht te spreken van Job.
Zo houd ik een dubbel gevoel over aan het lezen van dit boekje over Job.
Positief:
* De opzet nodigt echt uit om in 8 flinke stukken de uitdaging aan te gaan Job te lezen.
* De middelen die aangereikt worden zijn goed. Een leeswijzer, goede gespreksvragen, een basistekst die helpt om de draad van het bijbelboek niet kwijt te raken, en compacte cursiefjes, die verdieping bieden of hete hangijzers benoemen.
Negatief: Het lukt de auteur niet om het bijbelboek Job zo te lezen, dat het zijn kijk op theologie, lijden of God kan bijstellen. Zijn ideeën over dood, kerkgeschiedenis, lijden en Gods gerechtigheid dringen hem ertoe om Job terecht te wijzen vanuit het Nieuwe Testament, belijdenisgeschriften, of een vrijgemaakt synodebesluit uit 1967.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten