Laat je niet afleiden!

jullie hebben een filmpje gezien van een jongen die sms-t op de fiets. Deelnemen aan het verkeer en bezig zijn met je telefoon blijken slecht samen te gaan. Het verkeer heeft de volle aandacht nodig. Hoe leuk een mobieltje ook is, en hoe aardig je vriendinnetje, als je niet uitkijkt eindigt het met een botsing. Zo kan het ook in het geestelijk leven zijn. God zelf en zijn evangelie hebben onze volle aandacht nodig. Andere dingen kunnen daarvan afwijken. Zelfs als het op zich mooie dingen zijn, zoals het mobieltje voor die jongen. Het hart van de boodschap onder het voetlicht brengen, daar wil ik het over hebben. En dus ook over de risico's van afleiding.

Dit is de tweede preek bij het jaarthema ‘Leven in het licht’, en krijgt als ondertitel mee: De boodschap onder het voetlicht.

Ons teksthoofdstuk staat in de brief van Paulus aan Timotheüs. Paulus probeert per brief Timotheüs te leren wat het belangrijkste is in zijn werk. Een vraag van alle tijden. Als kerken zijn er ook mee bezig. Wat heeft een voorganger nodig in zijn opleiding? Met die vraag zijn de kerken de laatste jaren bezig in de vorm van permanente educatiepredikant, in het rapport tussen gisteren en morgen, en met de predikant een opleiding.
Paulus ziet in Timotheüs een kerkleider van de volgende generatie. Daarvoor heeft hij hem twee brieven vol adviezen. Vanmorgen staan we stil bij een van die adviezen. Paulus’ advies is om ver uit de buurt te blijven van afleiding. Wat zou er zoal zijn, waardoor Timotheüs afgeleid kon worden? In ons hoofdstuk worden verschillende afleidingen opgesomd. Het grootste risico voor afleiding bestaat in de tijd van Timotheüs uit lijden en vervolging. Paulus weet er alles van, want hij heeft zelf geregeld in de gevangenis gezeten voor de boodschap. In de verzen rond onze tekst gaat het over verschillende van zulke afleidingen. Over geruzie in de gemeente, en over valse leer. Van al zulke dingen zegt Paulus: de aandacht die je er aan geeft, gaat ten koste van je focus op God en zijn heil. Het leidt alleen maar af.

Hoe is dat met u en mij persoonlijk? Wat leidt u of mij af van het evangelie?
Ik denk dan allereerst aan welvaart. Gadgets en media bijvoorbeeld kunnen onze aandacht afleiden. De jongen uit het filmpje kreeg een ongeluk door geklungel met een mobieltje. Wij lopen ook het risico op te gaan in onze spulletjes. In het verkeer, op kantoor of thuis laten we ons makkelijk afleiden. Mobieltje, tablet en computer. Televisie en spelcomputer. Daar zijn we ons inmiddels allemaal wel van bewust. Maar beseffen we ook dat het ons van God kan afleiden? Zou het kunnen dat we SMS-end aan God voorbijlopen? Wanneer onze spullen, onze bezittingen, of ons geld onze aandacht krijgen, komen ons gezin en ook de Here God tekort.
Een tweede zaak die ons kan afleiden is onze loopbaan. We wonen in een universiteitsstad. Onze loopbaan en onze opleiding staan hoog in het vaandel. Daarbij voelen we ook te druk van onze omgeving. Om toch nog die aantekening te halen, die cursus te doen, die lezing te geven. Het gevolg is maar al te vaak dat we kiezen voor te veel, te lang en te zwaar studeren. En daar hebben hoofdzaken onder te lijden. Zo sprak ik twee gemeenteleden die verzuchten: een paar jaar geleden nog meer aandacht voor een paar. Meer bereidheid om te helpen. Zou het kunnen dat we ons laten afleiden door minder belangrijke zaken? Dat wat er echt toe doet op de achtergrond komt?
Een laatste afleiding dan de gewenning zijn. Wat ik wil omschrijven als de ’slijtage van het wonder’. Wij mogen dagelijks delen in Jezus’ sterven en opstanding. Een rijke waarheid die we al hebben ontvangen. Tegelijk iets waarvan we de vervulling nog verwachten. Ook dagelijks ontvangen we vergeving van zonden. Maar wat wij dagelijks ontvangen wordt al snel alledaags. Dan verwonderen wij ons er niet meer over.

De remedie tegen afleiding is concentratie op het hart.

Breng de kern onder het voetlicht. Dat doet Paulus in een paar bijna poëtische zinnen:

"11b Als wij met hem gestorven zijn,
zullen we ook met hem leven;"
Wij mogen delen in Jezus’ sterven, en ook delen in zijn nieuwe leven. Dat betekent: je zondige ‘ik’ is gekruisigd. Dood en begraven. Het hart van het evangelie. Laten we die kern voor ogen houden. Bijvoorbeeld door de volgende vraag mee te nemen: Met welke gewoontes uit het oude leven zou je willen breken? Nu de zonde geen macht meer heeft over uw leven, mag u rekenen op Gods kracht om ermee te breken.

"12 als wij volharden,
zullen we ook met hem heersen;
als wij hem verloochenen,
zal hij ons ook verloochenen."
Vers 12 gaat over volharden en heersen. Als wij volharden, zullen we ook met Hem heersen. Ook daaraan wil ik een vraag verbinden. Ik weet niet wat uw plek is in het leven. Maar of het nou je werkplek is, de school of je gezin: wat zou er anders worden als God en de baas zou zijn? Misschien zou er wel veel moeten veranderen, en bent u zich daarvan pijnlijk bewust. Kijk steeds wat je aan die verandering kunt bijdragen. Dan volhardt je op je plek, en draag je bij Gods heerschappij. Je school of je baan nog buiten jezelf. Maar als je durft, kan je deze vraag ook bij je eigen leven stellen. Als God nu eens de baas zou zijn in jouw agenda, en in jouw portemonnee? Wat zou er dan veranderen in je leven? Ongetwijfeld niet dat je nergens meer tijd voor zou hebben, omdat God al je geld zou willen hebben. Want zijn zorg voor jou persoonlijk staat hem steeds voor ogen. Maar zou er niet van alles veranderen in je agenda? Zou je geld niet heel anders besteed worden? Durf daar de vraag bij te stellen: Wat zou anders worden als God hier de baas is.

"13 als wij hem ontrouw zijn,
blijft hij ons trouw,
want zichzelf verloochenen kan hij niet."
Tenslotte gaat het in vers 13 over ontrouw en trouw. Als wij hem ontrouw zijn, blijft hij ons toch trouw. Want zichzelf kan hij niet verloochenen. Je kunt jezelf zo tegenvallen. Zeker als je serieus bezig gaat met die vorige vraag. Je kunt jezelf tegenvallen, maar ook God. Staat onze ontrouw hem niet vreselijk in de weg? Wat kan hij eigenlijk met jouw met mij? Daarop geeft het verst met antwoord. Hij kan alles met ons. Zelfs als wij struikelen of vallen. Want hij laat je niet vallen. Hij zou niet eens kunnen, want hij is trouw daarom wil ik aan dit vers een andere vraag verbinden: bij welke taak deze week kun jij krachtputten uit zijn taal?

Ik vat samen: welvaart, onderling gedoe, slijtage van het wonder: ze kunnen ons zomaar afleiden van het evangelie. Bied daar weerstand tegen. Leef uit zijn sterven, volhard en heers, blijf trouw. Werk daar de komende week aan door bezig te blijven met deze drie vragen:
met welke gewoontes uit je oude leven zou je willen breken?
Wat zou er in uw leven anders worden als God de baas is?
Bij welke taak deze week kunt u kracht putten uit zijn trouw?